Правото на платен годишен отпуск е субективно право на всеки работник и служител. Ползването на отпуска става след отправяне на искане в този смисъл от страна на работника и писмено разрешение за ползване на отпуска от страна на работодателя. Принципно положение е, че годишният платен отпуск се ползва в рамките на календарната година, за която се полага, но може да бъде отложен от работодателя, когато важни производствени причини налагат това, но дори и в този случай за същата календарна година трябва да бъде предоставен за ползване не по-малко от половината от полагаемия отпуск. Обичайно преподавателският състав в системата на образованието ползва платен годишен отпуск във времето на учебните ваканции с цел да не се възпрепятства нормалното протичане на учебно-възпитателния процес в учебното заведение.
Правото на платен годишен отпуск не се погасява с изтичането на календарната година, за която се полага. Работодателят е длъжен съгласно чл.176, ал.2 от КТ да осигури ползването на отпуска до 6 месеца от изтичането на календарната година, за която се отнася. Когато работодателят не е разрешил ползването в посочения срок, работникът може сам да упражни правото си на отпуск, за което само да уведоми работодателя не по-малко от две седмици предварително. Следователно ако имате неизползван платен годишен отпуск и са изтекли 6 месеца от календарната година, за която се полага, и сте поискали неговото ползване и то Ви е отказано, Вие можете сама да определите времето на ползване на отпуска като уведомите работодателя в указания срок.